در سال‌های اخیر، ارز دیجیتال به عنوان یک نوع دارایی جدید، توجه بسیاری از سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است. با این حال، همانند هر سرمایه گذاری دیگری که پتانسیل سود بالا دارد، ورود به بازار ارز دیجیتال نیز با ریسک‌های قابل توجهی همراه است. پتانسیل کسب سود بالا مهمترین مزیت سرمایه گذاری در ارز دیجیتال و پتانسیل ضرر بالای سرمایهگذاران و از دست رفتن بخش زیادی از سرمایه در مدت زمانی بسیار کوتاه، مهمترین ایراد آن به شمار می‌آید.
در این مقاله، به بررسی جامع مزایا و معایب سرمایه گذاری در دنیای ارز دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی می‌پردازیم و مهمترین اطلاعات را در این زمینه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها، نوع جدیدی از پول هستند که بدون نیاز به نهاد یا بانک مرکزی کار می‌کنند. این ارزها با استفاده از فناوری بلاکچین، تراکنش‌ها را به صورت امن و شفاف ثبت می‌کنند. تمامی تراکنش‌های رمز ارزی در یک دفتر کل عمومی (همان بلاکچین) ثبت می‌شوند که تغییر یا دستکاری اطلاعات آن تقریبا غیر ممکن است.
با ظهور بیت کوین در سال ۲۰۰۸، دنیای ارزهای دیجیتال به سرعت رشد کرد و هزاران رمز ارز جدید ایجاد شد؛ به طوری که امروزه چیزی نزدیک به ۲.۵ میلیون عدد رمز ارز وجود دارد. مزایای ارزهای دیجیتال شامل دسترسی آزاد برای تمام افراد، سرعت انجام تراکنش و عدم نیاز به واسطه‌های مالی است. با این حال، نوسانات شدید قیمت و مقررات نامشخص از چالش‌های اصلی این حوزه هستند.
بسیاری معتقدند ارزهای دیجیتال قلب تپنده اقتصاد آینده خواهند بود. با این حال، ورود به این بازار پر ریسک نیازمند دانش و احتیاط است. اگر به سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال علاقه‌مند هستید، بهتر است قبل از هر اقدامی، اطلاعات کافی کسب کنید و با مزایا و معایب این کار آشنا شوید.
ارزهای دیجیتال به عنوان یک نوآوری در دنیای اقتصاد، فرصت‌های بی‌نظیری را برای سرمایهگذاران ایجاد کرده‌اند. این دارایی‌های دیجیتال که بر پایه فناوری بلاکچین ساخته شده‌اند، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله غیر متمرکز بودن و پتانسیل شگفت‌انگیزی که در زمینه رشد قیمت دارند، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. در ادامه به بررسی مزایای سرمایه گذاری روی این دسته از دارایی‌ها می‌پردازیم. از جمله مزایای ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از دلایل اصلی جذابیت بازار ارزهای دیجیتال برای سرمایهگذاران، پتانسیل سود بسیار بالای آن است. رشد خیره‌کننده برخی ارزها در گذشته، نوآوری‌های مداوم در این حوزه، محدودیت موجودی بسیاری از ارزها و احتمال تغییر قیمت سریع، از جمله عواملی هستند که این پتانسیل را تقویت می‌کنند.
برای مثال می‌توان به بیت کوین اشاره کرد که پایین‌ترین قیمت ثبت شده برای آن معادل ۰.۰۴۸۶۵ دلار بوده و سقف تاریخی آن (تا انتهای ژوئیه ۲۰۲۴) نیز معادل ۷۳,۷۵۰ دلار است. این فاصله قیمتی بین سقف و کف قیمت که مربوط به بازه زمانی ۱۳ سال گذشته است، موجب شده تا بسیاری گمان کنند که سرمایه گذاری در هر ارز دیجیتالی سود سرشاری به همراه خواهد داشت. البته همه ارزهای دیجیتال رشدی مشابه بیت کوین نخواهند داشت و:
یکی از مزایای مهم برخی از ارزهای دیجیتال، محافظت در برابر تورم است. تورم ارزش پول را کاهش می‌دهد، به این معنی که با گذشت زمان، مقداری ثابتی از پول شما قادر به خرید کالاها و خدمات کمتری خواهد بود. دارایی‌هایی که در برابر تورم مقاوم هستند، ارزش خود را حتی با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها حفظ می‌کنند. برای مثال در ایران ارز دیجیتال تتر که نماینده دلار آمریکا است که همواره ارزشی معادل ۱ دلار دارد، بسیار محبوب است.
علاوه بر این، برخی ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین دارای عرضه محدود هستند. این معنی حداکثر تعداد ارزهایی که می‌توانند وجود داشته باشند، از پیش تعیین شده است. این کمیابی می‌تواند به عنوان یک ویژگی ضدتورمی در نظر گرفته شود؛ چراکه ارزش بیت کوین با افزایش مداوم عرضه رقیق نمی‌شود. در مقابل، دولت‌ها می‌توانند در هر زمان پول بیشتری چاپ کنند و تورم را افزایش دهند.
البته ریسک سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال به شدت بالاست و در مواردی دیده شده که قیمت یک ارز در طول یک روز معاملاتی حدود ۹۹٪ کاهش داشته است. بنابراین خرید طلا به عنوان یک دارایی ضد تورم و پرطرفدار در جهان گزینه مطلوب‌تری برای سرمایه گذاری به شمار می‌رود. در بازار طلا نیز گزینه های متعددی برای سرمایه گذاری با پول کم تا زیاد وجود دارد. در دوره سرمایه گذاری هوشمندانه در طلا و سکه، تمام روشها و استراتژی‌های کسب سود از بازار سکه، شمش طلا، صندوق‌های طلا در بورس و سایر موارد آموزش داده می‌شوند.
سرعت تراکنش‌ها، به سرعت انجام یک عملیات مالی مانند پرداخت یا انتقال اشاره دارد. در بانکداری سنتی، تراکنش‌های بین‌المللی ممکن است به دلیل بررسی‌ها و فرآیندهای سختگیرانه نظارتی به چند روز زمان احتیاج داشته باشند.
در دنیای ارزهای دیجیتال، سرعت تراکنش‌ها بسیار سریع‌تر است. ارزهای دیجیتال با استفاده از فناوری بلاکچین می‌توانند تراکنش‌ها را در عرض چند دقیقه یا حتی چند ثانیه پردازش و تایید کنند. این سرعت، انجام تراکنش‌های فوری بین‌المللی بدون نیاز به واسطه یا زمان انتظار طولانی، را امکان‌پذیر می‌سازد.
با این حال، سرعت ممکن است بسته به نوع ارز دیجیتال مورد استفاده و ازدحام شبکه در زمان انجام تراکنش، متفاوت باشد. در همین راستا، بسیاری از پروژه‌های رمز ارزی افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها را یکی از اهداف اصلی خود قرار می‌دهند.
کاهش یا حداقل‌سازی هزینه‌های مرتبط با انتقال دارایی یا انجام پرداخت‌ها، یکی از مزایای برخی ارزهای دیجیتال است. سیستم‌های بانکی سنتی اغلب چندین واسطه دارند که هر کدام کارمزدهای خود را اضافه می‌کنند و باعث افزایش هزینه کلی تراکنش می‌شوند.
ارزهای دیجیتال پلتفرمی غیر متمرکز ارائه می‌دهند که نیاز به واسطه‌ها را تا حد زیادی از بین می‌برد. این امر می‌تواند هزینه‌های تراکنش را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و آنها را برای بسیاری از افراد و مشاغل مقرون به صرفه کند.
تراکنش‌های کمهزینه به ویژه برای انتقال‌های بین‌المللی مفید هستند، جایی که هزینه‌های بانکی می‌تواند بسیار زیاد باشد. با ساده‌سازی فرآیند و کاهش هزینه‌های غیرضروری، ارزهای دیجیتال دسترسی آسان به خدمات مالی را فراهم می‌کنند. لازم به ذکر است که:
غیر متمرکز سازی یک اصل مهم در سیستم‌های مختلف و به ویژه در زمینه ارزهای دیجیتال است. این اصل به این موضوع اشاره دارد که هیچ نهادی مانند دولت یا بانک مرکزی، کنترل کل شبکه را در دست ندارد. در عوض، کنترل بین چندین نود (Node) توزیع می‌شود.
در یک سیستم غیر متمرکز، هر تراکنش توسط شبکه‌ای از نودها تایید می‌شود که عملکرد صحیح آنها از طریق واریز وثیقه تضمین می‌شود. در نتیجه، هیچ نقطه شکست تکی (SPOF) وجود ندارد و امنیت کلی سیستم افزایش پیدا می‌کند. به طور کلی، غیر متمرکز سازی یک سیستم میزان شفافیت را افزایش می‌دهد، اما چالش‌هایی از جمله مشکلات مرتبط با پیچیدگی‌های نظارتی را نیز به همراه دارد.
تنوع ارزهای دیجیتال، انعکاسی از طیف گسترده کاربردهای آنها در دنیای امروز است. از پرداخت‌های روزمره و سرمایه گذاری گرفته تا قراردادهای هوشمند و شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز، هر ارز دیجیتال با هدف حل یک چالش خاص طراحی شده است. هر ارز دیجیتال محصول تلاش یک تیم توسعه‌دهنده خاص است. این تیم‌ها با ایده‌ها و رویکردهای منحصر به فرد خود، ارزهایی با ویژگی‌ها و قابلیت‌های متمایز خلق می‌کنند. از این رو، شاهد تنوع گسترده‌ای در بازار ارزهای دیجیتال هستیم که هر کدام پاسخگوی نیازهای خاص کاربران و بازارهای مختلف است.
با توجه به روند رو به رشد فناوری بلاکچین و افزایش سطح پذیرش ارزهای دیجیتال در میان عموم مردم، انتظار می‌رود که تنوع ارزهای دیجیتال در آینده نیز ادامه یابد. با این حال:
دسترسی‌پذیری به سهولت دسترسی و استفاده افراد از یک سرویس یا محصول اشاره دارد.
یکی از بزرگترین مزایای ارزهای دیجیتال، افزایش دسترسی به خدمات مالی است. این فناوری به افراد در سراسر جهان، صرف‌نظر از موقعیت جغرافیایی، وضعیت اقتصادی یا اجتماعی، امکان می‌دهد تا به سیستم مالی جهانی متصل شوند. برخی افراد، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، به خدمات بانکی جهانی دسترسی ندارند. ارزهای دیجیتال با حذف واسطه‌های سنتی، امکان دسترسی به خدمات مالی جهانی را برای این افراد فراهم می‌کنند. در برخی موارد، ارزهای دیجیتال می‌توانند به عنوان راهی برای دور زدن تحریم‌های مالی مورد استفاده قرار بگیرند.
البته پذیرش ارزهای دیجیتال در جهان همچنان در سطح پایینی قرار دارد. به عنوان مثال، بسیاری از فریلنسرهایی که از طریق تخصص خود به کسب درآمد دلاری می‌پردازند همچنان با مشکلات عدم پذیرش ارزهای دیجیتال توسط کارفرماهای خارجی برای دریافت درآمد خود روبه‌رو هستند.
امنیت، یکی از مهمترین ویژگی‌های بسیاری از ارزهای دیجیتال است که موجب اعتماد کاربران به این فناوری شده است. ساختار مبتنی بر بلاکچین، رمزنگاری قوی و تمرکززدایی از جمله عواملی هستند که سطح امنیت در این سیستم‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند. فناوری بلاکچین زیربنایی قابل اطمینان ایجاد می‌کند که تراکنش‌ها و اطلاعات ثبت شده در آن تقریبا غیر قابل دستکاری هستند.
در سیستم‌های متمرکز، معمولا یک نقطه حساس وجود دارد که در صورت هک شدن، کل سیستم در معرض خطر قرار می‌گیرد. در مقابل، در شبکه‌های ارز دیجیتال، هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد و این امر باعث افزایش مقاومت در برابر حملات می‌شود. از طرف دیگر:
یکی از مهمترین مزیت‌های ارزهای دیجیتال که آن را از سیستم‌های مالی سنتی متمایز می‌کند، شفافیت است. این شفافیت به دلیل ماهیت غیر متمرکز و ثبت تراکنش‌ها در یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاکچین است. این دفتر کل توسط هر کسی قابل مشاهده است و به همین دلیل، فعالیت‌های کاربران مستند و قابل تایید هستند.
هر تراکنشی که در یک شبکه رمز ارزی انجام می‌شود، به صورت دائمی و غیر قابل تغییر در بلاکچین ثبت می‌شود. این یعنی هر کسی می‌تواند تاریخچه کامل تراکنش‌های یک آدرس خاص را مشاهده کند. این نوع شفافیت باعث می‌شود تا همه افراد بتوانند عملکرد شبکه را بررسی کرده و در صورت وجود هرگونه مشکل، به آن پی ببرند.
در زمینه ارزهای دیجیتال، حریم خصوصی یک شمشیر دولبه است. از یک طرف، تراکنش‌ها در یک دفتر کل عمومی ثبت می‌شوند که شفافیت را تضمین می‌کند. از سوی دیگر، هویت واقعی طرفین تراکنش پنهان است و فقط با آدرس‌های رمزنگاری نشان داده می‌شود.
برخی از ارزهای دیجیتال به طور خاص بر روی حفظ حریم خصوصی کاربران تمرکز دارند. این ارزها از فناوری‌هایی خاصی استفاده می‌کنند تا هویت کاربران و جزئیات تراکنش‌ها را پنهان کنند. از جمله معروف‌ترین این ارزها می‌توان به مونرو (Monero) و زی‌کش (Zcash) اشاره کرد.
تراکنش‌ها شبکه‌های رمز ارزی معمولا به صورت ناشناس انجام می‌شود و اطلاعات شخصی کاربران کمتر در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. به همین دلیل، دولت‌ها و نهادهای مالی نمی‌توانند به راحتی تراکنش‌ها را مسدود یا ردیابی کنند. از طرف دیگر، حریم خصوصی بالای ارزهای دیجیتال می‌تواند برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی و تامین مالی تروریسم کاربرد داشته باشد.
یکی از مهمترین مزیت‌های ارزهای دیجیتال، قابلیت تبادل آسان و سریع آنها است. این ویژگی، ارزهای دیجیتال را به ابزاری جذاب برای پرداخت‌های بین‌المللی و معاملات روزمره تبدیل کرده است.
بسیاری از پلتفرم‌ها و کیف پول‌های دیجیتال این امکان را به کاربران می‌دهند تا به راحتی ارزهای دیجیتال مختلف را معامله و حتی به ارز فیات تبدیل کنند. امروزه تعداد صرافی‌های ارزهای دیجیتال داخلی نیز افزایش یافته کاربران معمولا برای خرید و فروش رمز ارزهای خود با مانع خاصی مواجه نیستند.
سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال در کنار پتانسیل کسب سود بالا، با چالش‌ها و ریسک‌های قابل توجهی همراه است. نوسانات شدید قیمت، عدم وجود قوانین شفاف در بسیاری از کشورها، پیچیدگی‌های فنی و تهدیدات امنیتی، از جمله مهمترین معایبی هستند که سرمایهگذاران در این حوزه با آنها مواجه می‌شوند. از جمله مهمترین معایب ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از بزرگترین چالش‌هایی که سرمایه گذاران در بازار ارزهای دیجیتال با آن مواجه هستند، نوسانات شدید قیمت و در نتیجه، پتانسیل بالای ضرر است. این نوسانات شدید می‌تواند در عرض چند ساعت یا حتی چند دقیقه، ارزش سرمایه شما را به شدت کاهش دهد.
در مقایسه با بازارهای جهانی همچون فارکس، حجم معاملات در بازار ارزهای دیجیتال بسیار کمتر است. این امر باعث می‌شود تا حتی اخبار و شایعات منابع غیر رسمی نیز تاثیر بسیار زیادی بر قیمت‌ها داشته باشند. علاوه بر این، احساسات سرمایهگذاران نقش بسیار مهمی در تعیین قیمت ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند. ترس، هیجان و طمع می‌توانند موجب نوسانات شدید قیمت شوند.
در دنیای ارزهای دیجیتال، کاربران با آدرس‌هایی که شامل اعداد و حروف تصادفی بوده و به هویت واقعی آنها مرتبط نیستند، تراکنش انجام می‌دهند. در حالی که حفظ حریم خصوصی برای بسیاری از افراد اهمیت دارد، قابلیت انجام تراکنش‌های مخفیانه می‌تواند به ابزاری قدرتمند برای فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل شود. برای مثال، کلاهبرداران می‌توانند با استفاده از تراکنش‌های مخفیانه، فرآیندهای ردیابی دارایی‌ها را دشوار کنند. گروه‌های تروریستی نیز می‌توانند از این طریق، به طور ناشناس بودجه مورد نیاز خود را تامین کنند.
ارزهای دیجیتال با همه مزایایی که دارند، همچنان در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر هستند. به دلیل نوظهور بودن فناوری بلاکچین، هنوز هم نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های ناشناخته‌ای در آن وجود دارد که هکرها می‌توانند از آنها سواستفاده کنند. برای مثال می‌توان به حملات ۵۱ درصدی اشاره کرد. در این نوع حملات، که بیشتر شبکه‌های بلاکچینی کوچکتر را هدف قرار می‌دهند، گروه یا فرد خرابکار با کنترل بیش از نیمی از قدرت محاسباتی شبکه، می‌تواند تراکنش‌ها را دستکاری کند.
علاوه بر این، صرافی‌های ارز دیجیتال که حجم بالایی از دارایی‌های کاربران را کنترل می‌کنند، از جمله اهداف هکرها هستند.
بسته به سیاست‌های صرافی هک شده، ممکن است کل یا حداقل بخشی از دارایی به سرقت رفته کاربران جبران شود. البته حتی این موضوع نیز تضمین شده نیست.
مصرف بالای انرژی یکی از مهمترین انتقاداتی است که به ارزهای دیجیتال، به ویژه بیت کوین، وارد می‌شود. این مسئله به‌دلیل فرآیند استخراج ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد. در این فرآیند، سخت‌افزارهای بسیار قدرتمند به صورت مداوم مسائل ریاضی پیچیده‌ای را حل می‌کنند تا بتوانند تراکنش‌ها را تایید کرده و پاداش دریافت کنند.
مصرف بالای انرژی مورد نیاز فرایند استخراج ارزهای دیجیتال، به افزایش سطح انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش سطح کلی آلودگی‌ها منجر می‌شود. علاوه بر این، کشورهای در حال توسعه که به منابع انرژی ارزان دسترسی دارند، اغلب به مقاصد استخراج ارزهای دیجیتال تبدیل می‌شوند. این امر باعث می‌شود که منابع انرژی محدود این کشورها به جای بهبود وضعیت زندگی مردم، صرف فعالیت‌هایی مانند استخراج ارزهای دیجیتال شود.
نبود یک چارچوب قانونی باعث نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود که می‌تواند سرمایهگذاران خرد را متضرر کند. بدون قوانین و مقررات مشخص، سرمایه گذاران و کسب‌وکارها نمی‌دانند چگونه باید فعالیت کنند و این عدم اطمینان، مانع از رشد پایدار بازار می‌شود. علاوه بر این، عدم وجود قوانین مالیاتی مشخص، پیچیدگی‌های زیادی برای دولت‌ها و پرداخت‌کنندگان مالیات ایجاد می‌کند.
نبود یک چارچوب قانونی جامع و شفاف، یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی صنعت ارزهای دیجیتال است. این چالش، نه تنها بر سرمایهگذاران بلکه کل اکوسیستم ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تدوین قوانین مناسب و ایجاد نهادهای نظارتی، می‌تواند به ایجاد محیطی امن و پایدار برای رشد و توسعه این صنعت کمک کند.
مشارکت در شبکه‌های ارز دیجیتال، به ویژه در حوزه استخراج، نیازمند سرمایه گذاری قابل توجه در زمینه سخت‌افزار و انرژی است. این هزینه‌های بالا، ورود افراد عادی به عرصه استخراج را دشوار کرده و به تدریج قدرت استخراج را در تعداد محدودی از شرکت‌ها و سرمایهگذاران بزرگ متمرکز می‌کند.
تمرکز قدرت استخراج، یکی از بزرگترین چالش‌های ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین است که بر پایه الگوریتم اثبات کار بنا شده‌اند. این تمرکز، در تضاد با اصل غیر متمرکز بودن بلاکچین است و می‌تواند به کاهش امنیت شبکه و کاهش اعتماد کاربران منجر شود.
ارزهای دیجیتال دنیای پیچیده‌ای از فرصت‌ها و چالش‌ها را پیش روی ما قرار می‌دهند. ویژگی‌هایی همچون غیر متمرکزی، امنیت بالا و قابلیت دسترسی آسان، از جذابیت‌های این فناوری نوین هستند. با این حال، نوسانات شدید قیمت، تهدیدهای سایبری و نبود قوانین شفاف، ریسک‌های سرمایه گذاری در این بازار را به شدت افزایش می‌دهند. به همین دلیل، درک عمیق از مزایا و معایب ارزهای دیجیتال، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری سرمایه گذاری، امری ضروری است.
جهت آشنایی با سایر موضوعات مرتبط با سرمایه گذاری از مقالات زیر استفاده کنید.
خیر، سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال برای همه مناسب نیست. این نوع سرمایه گذاری ریسک بسیار بالایی دارد و نیازمند دانش و تجربه کافی است. افرادی که ریسک پذیری پایینی دارند یا به دنبال سرمایه گذاری‌های باثبات‌تر هستند، بهتر است از سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال خودداری کنند.
بله، در برخی از کشورها، درآمد حاصل از خرید و فروش ارزهای دیجیتال مشمول پرداخت مالیات است. قوانین مالیاتی مربوط به ارزهای دیجیتال در هر کشور متفاوت است و ممکن است به مرور زمان تغییر کند.
در حال حاضر، تصاحب جایگاه ارزهای فیات توسط ارزهای دیجیتال چندان محتمل نیست، زیرا دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هرگز اجازه نخواهند داد که کنترل از دست آنها خارج شود. با این حال، ممکن است در آینده شاهد استفاده گسترده‌تر از ارزهای دیجیتال باشیم.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
